YENİ KURUMLAR VERGİSİ KANUNUMUZA GÖRE DARMÜKELLEFİYETTE VERGİ KESİNTİSİ
1. GİRİŞ :
Bilindiği üzere yeni Kurumlar Vergisi Kanunumuza göre mükelleflerin mükellefiyeti ikiye ayrılmaktadır. Bir Tam Mükellefiyet iki Dar Mükellefiyet. Tam mükellefiyette gerek yurt içi kazançlar gerekse yurt dışı kazançlar vergilendirilmekte
Dar mükellefiyette ise sadece Türkiye de elde edilen kazançlar vergilendirilmektedir. Dar mükellefler ise gerek kanuni merkez gerekse iş merkezi yurtdışında olan mükelleflerden oluşmaktadır
Kanun koyucu yıllık kurumlar vergisine mahsup edilmek üzere yedi gelir unsuruna da stopaj getirmekte böylelikle vergiyi doğuran olay gerçekleştiğinde verginin tamamı kayıt altına alınmış olmaktadır
Yazımızda Dar Mükellefiyete tabi mükelleflerin yedi gelir unsurunu Türkiye de elde ettiklerinde yıllık Kurumlar Vergisine Mahsup edilmek üzere yapacakları stopaj unsurlarına yer verilecektir.
2. DAR MÜKELLEFİYETTE VERGİ KESİNTİSİ YAPILAN GELİR UNSURLARI :
Dar mükellefiyete tabi kurumların aşağıdaki kazanç ve iratları üzerinden, bu kazanç ve iratları avanslarda dahil olmak üzere nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından yüzde15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılır
a- Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hak ediş ödemeleri.
b- Serbest meslek kazançları
c- Gayrimenkul sermaye iratları
d- Gelir Vergisi Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 1.2.3.4 numaralı bentlerinde sayılanlar hariç olmak üzere menkul sermaye iratları
Ayrıntılı Bilgiiçin2009-14593Sayılı Bakanlar Kurulu kararına Bakınız
3. GAYRİ MADDİ HAKLARIN SATIŞ DEVRİ TEMLİKİ DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEM :
Ticari veya Zirai kazanca dahil olup olmadığına bakılmaksızın telif, imtiyaz, ihtira, işletme ticaret unvanı, marka ve benzeri gayri maddi hakların satışı, devir ve temliki karşılığında nakden veya hesaben ödenen veya tahakkuk ettirilen bedeller üzerinden bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen kişilerce yüzde 15 oranında Kurumlar Vergisi kesintisi yapılır
Ayrıntılı Bilgi için2009-14593Sayılı Bakanlar Kurulu kararına Bakınız
4. KAR PAYLARINDA VERGİKESİNTİSİNİNESASLARI :
Tam mükellef kurumlar tarafından, Türkiye de bir iş yeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç olmak üzere dar mükellef kurumlara veya kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan ( Karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz )ve Gelir Vergisi Kanunun 75inci maddesinin ikinci fıkrasının 1.2.3 numaralı bentlerinde sayılan kar payları üzerinden bu Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca vergi kesintisi ne tabi tutulan kazançlar hariç olmak üzere yüzde15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılır
Ayrıntılı Bilgiiçin2009-14593Sayılı Bakanlar Kurulu kararına Bakınız
5 ANONİM VEYA LİMİTET ŞİRKET NİTELİĞİNDEKİ DAR MÜKELLEF KURUMLARA DAĞITILAN KAR PAYLARINDA DURUM :
Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının ( c ) belirtilen kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlar ile ( c ) bendinde belirtilen şirketlerin ( b ) bendinde ki şartları taşıyan iştirak kazançlarından anonim veya limitet şirket niteliğindeki dar mükellef kurumlara dağıtılan kar paylarından yapılacak kesinti oranı, bu maddenin üçüncü fıkrası uyarınca uygulanan oranın yarısını aşamaz.
.
6. SERGİ PANAYIRLARDA YAPILANTİCARİKAZANÇLARDADURUM :
Türkiye de işyeri ve daimi temsilcisi bulunmayan mükelleflerin, yetkili makamların izniyle açılan sergi ve panayırlarda yaptıkları ticari faaliyetlerden elde ettikleri kazançlar üzerinden, kurum bünyesinde yüzde on beş oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılır
Ayrıntılı Bilgiiçin2009-14593Sayılı Bakanlar Kurulu kararına Bakınız
7. ANA MERKEZE AKTARILMA DURUMU :
Yıllık veya özel beyanname veren dar mükellef kurumların, indirim ve istisnalar düşmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısımdan ana merkeze aktarılan tutar üzerinden, kurum bünyesinde yüzde 15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılır.
Ayrıntılı Bilgiiçin2009-14593Sayılı Bakanlar Kurulu kararına Bakınız
8. YÜZDE OTUZ ORANLI VERGİ KESİNTİSİ :
Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergileme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar kurulunca ilan edilen ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette bulunan kurumlara ( tam mükellef kurumların bu nitelikteki ülkelerde bulunan iş yerleri dahil ) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılan kurumun mükellef olup olmadığına bakılmaksızın yüzde 30 oranında vergi kesintisi yapılır.
A Emsaline uygun fiyatlarla satın alınan mal ve iştirak hisseleri için yapılan ödemeler, emsaline uygun fiyatlarla deniz ve hava ulaştırma araçlarının kiralanması için yapılan ödemeler ile yapılan işin tamamlanabilmesi bakımından zorunluluk arz eden geçiş ücreti liman ücreti gibi ödemeler üzerinden yapılacak kesinti oranını, her bir ödeme türü, faaliyet konusu ya da sektör itibariyle ayrı ayrı belirlemeye, sıfıra kadar indirmeye veya kanuni seviyesine kadar getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
B Yurtdışındaki finans kuruluşlarından temin edilen borçlanmalara ilişkin anapara, faiz ve kar payı ödemeleri ile sigorta ve reasürans ödemeleri üzerinden bu fıkra uyarınca vergi kesintisi yapılmaz.
C- Bu fıkraya göre vergi kesintisine tabi tutulan ödemeler, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre ayrıca vergi kesintisine tabi tutulmaz.
9. YETKİ :
Bakanlar Kurulu yukarıdaki fıkralarda belirtilen vergi kesintisi oranlarını, gelir unsurları veya faaliyet konuları itibariyle ayrı ayrı belirlemeye, sıfıra kadar indirmeye veya yukarıdaki fıkralarda belirtilen oranın bir katına kadar artırmaya yetkilidir.
10. 2008 YILI KAZANÇLARINA UYGULANACAK İŞLEM :
Ticari ve zirai kazançlar hariç olmak üzere bu maddeye göre vergisi kesinti yoluyla alınan kazanç ve iratlar için Kanunun24 veya 26 ncı maddelerine göre beyanname verilmesi veya bu madde kapsamına girmeyen kazanç ve iratlar için verilecek beyannamelere söz konusu kazanç ve iratların dâhil edilmesi ihtiyaridir. Şu kadarki, Gelir Vergisi Kanunun 75inci maddesinin ikinci fıkrasının 5,7 ve 14 numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratları ile fonların katılma belgelerinden ve yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen kar paylarının verilecek beyannamelere dâhil edilmesi zorunludur.
11.HESABEN ÖDEME DEYİMİ :
Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, kesintiye tabi kazanç ve iratları ödeyenleri hak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder
12. KESİNTİ TUTARININ HESABI :
Yapılacak vergi kesintisinde kazanç ve iratlar gayrisafi tutarlar üzerinden dikkate alınır Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından üstlenilmesi halinde vergi kesintisi, fiilen ödenen tutar ile ödemeyi yapan yapanın yüklendiği verginin toplamı üzerinden hesaplanır.
13. KAYIT VE HESAPLARDA GÖSTERME :
Bu Kanuna göre vergi kesintisi yapanlar, yaptıkları vergi kesintisini kayıt ve hesaplarında ayrıca gösterirler.
Adnan UYAR
VERGİDENETMENİ
ADRES:
KONYA VERGİ DENETMENLERİ BÜROSU BAŞKANLIĞI KAT 4, 408 NUMARALI ODA SELÇUKLU KONYA
1. GİRİŞ :
Bilindiği üzere yeni Kurumlar Vergisi Kanunumuza göre mükelleflerin mükellefiyeti ikiye ayrılmaktadır. Bir Tam Mükellefiyet iki Dar Mükellefiyet. Tam mükellefiyette gerek yurt içi kazançlar gerekse yurt dışı kazançlar vergilendirilmekte
Dar mükellefiyette ise sadece Türkiye de elde edilen kazançlar vergilendirilmektedir. Dar mükellefler ise gerek kanuni merkez gerekse iş merkezi yurtdışında olan mükelleflerden oluşmaktadır
Kanun koyucu yıllık kurumlar vergisine mahsup edilmek üzere yedi gelir unsuruna da stopaj getirmekte böylelikle vergiyi doğuran olay gerçekleştiğinde verginin tamamı kayıt altına alınmış olmaktadır
Yazımızda Dar Mükellefiyete tabi mükelleflerin yedi gelir unsurunu Türkiye de elde ettiklerinde yıllık Kurumlar Vergisine Mahsup edilmek üzere yapacakları stopaj unsurlarına yer verilecektir.
2. DAR MÜKELLEFİYETTE VERGİ KESİNTİSİ YAPILAN GELİR UNSURLARI :
Dar mükellefiyete tabi kurumların aşağıdaki kazanç ve iratları üzerinden, bu kazanç ve iratları avanslarda dahil olmak üzere nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından yüzde15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılır
a- Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hak ediş ödemeleri.
b- Serbest meslek kazançları
c- Gayrimenkul sermaye iratları
d- Gelir Vergisi Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 1.2.3.4 numaralı bentlerinde sayılanlar hariç olmak üzere menkul sermaye iratları
Ayrıntılı Bilgiiçin2009-14593Sayılı Bakanlar Kurulu kararına Bakınız
3. GAYRİ MADDİ HAKLARIN SATIŞ DEVRİ TEMLİKİ DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEM :
Ticari veya Zirai kazanca dahil olup olmadığına bakılmaksızın telif, imtiyaz, ihtira, işletme ticaret unvanı, marka ve benzeri gayri maddi hakların satışı, devir ve temliki karşılığında nakden veya hesaben ödenen veya tahakkuk ettirilen bedeller üzerinden bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen kişilerce yüzde 15 oranında Kurumlar Vergisi kesintisi yapılır
Ayrıntılı Bilgi için2009-14593Sayılı Bakanlar Kurulu kararına Bakınız
4. KAR PAYLARINDA VERGİKESİNTİSİNİNESASLARI :
Tam mükellef kurumlar tarafından, Türkiye de bir iş yeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç olmak üzere dar mükellef kurumlara veya kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan ( Karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz )ve Gelir Vergisi Kanunun 75inci maddesinin ikinci fıkrasının 1.2.3 numaralı bentlerinde sayılan kar payları üzerinden bu Kanunun 15 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca vergi kesintisi ne tabi tutulan kazançlar hariç olmak üzere yüzde15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılır
Ayrıntılı Bilgiiçin2009-14593Sayılı Bakanlar Kurulu kararına Bakınız
5 ANONİM VEYA LİMİTET ŞİRKET NİTELİĞİNDEKİ DAR MÜKELLEF KURUMLARA DAĞITILAN KAR PAYLARINDA DURUM :
Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının ( c ) belirtilen kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlar ile ( c ) bendinde belirtilen şirketlerin ( b ) bendinde ki şartları taşıyan iştirak kazançlarından anonim veya limitet şirket niteliğindeki dar mükellef kurumlara dağıtılan kar paylarından yapılacak kesinti oranı, bu maddenin üçüncü fıkrası uyarınca uygulanan oranın yarısını aşamaz.
.
6. SERGİ PANAYIRLARDA YAPILANTİCARİKAZANÇLARDADURUM :
Türkiye de işyeri ve daimi temsilcisi bulunmayan mükelleflerin, yetkili makamların izniyle açılan sergi ve panayırlarda yaptıkları ticari faaliyetlerden elde ettikleri kazançlar üzerinden, kurum bünyesinde yüzde on beş oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılır
Ayrıntılı Bilgiiçin2009-14593Sayılı Bakanlar Kurulu kararına Bakınız
7. ANA MERKEZE AKTARILMA DURUMU :
Yıllık veya özel beyanname veren dar mükellef kurumların, indirim ve istisnalar düşmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısımdan ana merkeze aktarılan tutar üzerinden, kurum bünyesinde yüzde 15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılır.
Ayrıntılı Bilgiiçin2009-14593Sayılı Bakanlar Kurulu kararına Bakınız
8. YÜZDE OTUZ ORANLI VERGİ KESİNTİSİ :
Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergileme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar kurulunca ilan edilen ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette bulunan kurumlara ( tam mükellef kurumların bu nitelikteki ülkelerde bulunan iş yerleri dahil ) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılan kurumun mükellef olup olmadığına bakılmaksızın yüzde 30 oranında vergi kesintisi yapılır.
A Emsaline uygun fiyatlarla satın alınan mal ve iştirak hisseleri için yapılan ödemeler, emsaline uygun fiyatlarla deniz ve hava ulaştırma araçlarının kiralanması için yapılan ödemeler ile yapılan işin tamamlanabilmesi bakımından zorunluluk arz eden geçiş ücreti liman ücreti gibi ödemeler üzerinden yapılacak kesinti oranını, her bir ödeme türü, faaliyet konusu ya da sektör itibariyle ayrı ayrı belirlemeye, sıfıra kadar indirmeye veya kanuni seviyesine kadar getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
B Yurtdışındaki finans kuruluşlarından temin edilen borçlanmalara ilişkin anapara, faiz ve kar payı ödemeleri ile sigorta ve reasürans ödemeleri üzerinden bu fıkra uyarınca vergi kesintisi yapılmaz.
C- Bu fıkraya göre vergi kesintisine tabi tutulan ödemeler, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre ayrıca vergi kesintisine tabi tutulmaz.
9. YETKİ :
Bakanlar Kurulu yukarıdaki fıkralarda belirtilen vergi kesintisi oranlarını, gelir unsurları veya faaliyet konuları itibariyle ayrı ayrı belirlemeye, sıfıra kadar indirmeye veya yukarıdaki fıkralarda belirtilen oranın bir katına kadar artırmaya yetkilidir.
10. 2008 YILI KAZANÇLARINA UYGULANACAK İŞLEM :
Ticari ve zirai kazançlar hariç olmak üzere bu maddeye göre vergisi kesinti yoluyla alınan kazanç ve iratlar için Kanunun24 veya 26 ncı maddelerine göre beyanname verilmesi veya bu madde kapsamına girmeyen kazanç ve iratlar için verilecek beyannamelere söz konusu kazanç ve iratların dâhil edilmesi ihtiyaridir. Şu kadarki, Gelir Vergisi Kanunun 75inci maddesinin ikinci fıkrasının 5,7 ve 14 numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratları ile fonların katılma belgelerinden ve yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen kar paylarının verilecek beyannamelere dâhil edilmesi zorunludur.
11.HESABEN ÖDEME DEYİMİ :
Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, kesintiye tabi kazanç ve iratları ödeyenleri hak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder
12. KESİNTİ TUTARININ HESABI :
Yapılacak vergi kesintisinde kazanç ve iratlar gayrisafi tutarlar üzerinden dikkate alınır Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından üstlenilmesi halinde vergi kesintisi, fiilen ödenen tutar ile ödemeyi yapan yapanın yüklendiği verginin toplamı üzerinden hesaplanır.
13. KAYIT VE HESAPLARDA GÖSTERME :
Bu Kanuna göre vergi kesintisi yapanlar, yaptıkları vergi kesintisini kayıt ve hesaplarında ayrıca gösterirler.
Adnan UYAR
VERGİDENETMENİ
ADRES:
KONYA VERGİ DENETMENLERİ BÜROSU BAŞKANLIĞI KAT 4, 408 NUMARALI ODA SELÇUKLU KONYA
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder